Χρήστος Ιαβάτσο MD, MSc, PhD, ESGO
Γυναικολόγος Ογκολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Επιμελητής Α’ Γ.Α.Ν.Π. ΜΕΤΑΞΑ, Πειραιάς
Αν υποφέρετε από ενοχλήσεις στον κόλπο σας όπως ξηρότητα, αίσθημα καύσου και κνησμό τότε πιθανότατα το κύριο αίτιο είναι η ατροφία κόλπου.
Σε πρόσφατη μελέτη φάνηκε ότι:
– 75% των γυναικών ανέφεραν ότι η κολπική ατροφία επηρεάζει αρνητικά τις ζωές τους
– 63% απέτυχαν να αναγνωρίσουν την ατροφική κολπίτιδα ως χρόνια κατάσταση
-44% ανέφεραν ότι δεν συμβουλεύτηκαν γυναικολόγο για να βρουν λύση στο πρόβλημα τους
– 4% μόνο αναγνώρισαν τα κοινά συμπτώματα της ατροφίας κόλπου
Η ατροφική κολπίτιδα έχει χαρακτηριστικά συμπτώματα:
– Η ξηρότητα του κόλπου είναι το πιο συχνό σύμπτωμα
– Αίσθημα καύσου στον κόλπο
– Δυσπαρευνία (Πόνος στην επαφή).
– Αιμορραγία στον κόλπο
– Συμπτώματα του ουροποιητικού συστήματος, όπως πχ. συχνουρία, δυσουρία, ακράτεια κλπ
Η πορεία του ουρογεννητικού συνδρόμου είναι εξελικτική αλλά αναστρέψιμη, για αυτό και η αντιμετώπιση πρέπει να αρχίσει το συντομότερο με την εμφάνιση των συμπτωμάτων.Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων από το ουρογεννητικό σύστημα περιλαμβάνει τη θεραπεία με ενδοκολπική εφαρμογή οιστρογόνων (με αλοιφές, κολπικά δισκία, δακτύλιους σιλικόνης). Τα οιστρογόνα με μικρή δοσολογία αποκαθιστούν σε 3-4 εβδομάδες το κολπικό επιθήλιο (αύξηση των εκκρίσεων), σταδιακά όλες τις ανατομικές δομές με βελτίωση της εναλλαγής του κολλαγόνου, του συνδετικού ιστού και του μυών με αποτέλεσμα αύξηση της ελαστικότητας του κόλπου και της ουρήθρας και καλύτερη ρύθμιση των διαταραχών της ούρησης.
Στις θεραπευτικές επιλογές έχει πρόσφατα προστεθεί η κολπική οιστριόλη σε χαμηλές δόσεις.
Επιπρόσθετα, τα σκευάσματα τα οποία ενυδατώνουν το κολπικό επιθήλιο, ελαττώνουν τη ξηρότητα και τη δυσπαρεύνεια, αλλά πρέπει να τοποθετούνται πολλές φορές την εβδομάδα και δεν αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα από το ουροποιητικό. Το ίδιο και τα λιπαντικά σκευάσματα τα οποία τοποθετούνται στον κόλπο πριν από τη σεξουαλική επαφή και μόνο για τη βελτίωση της κολπικής ξηρότητας.
Το πάχος του τοιχώματος του κόλπου σε φυσιολογικές συνθήκες είναι 2-3 mm. Όταν ατροφεί μπορεί να φτάσει τα 0, 5 mm εμφανίζοντας επιπλοκές όπως αιμορραγία κατά τη συνουσία, κολπικές λοιμώξεις από βακτήρια και μύκητες, καύσο, πόνο και τσούξιμο λόγω των εκδορών στο τοίχωμα του κόλπου, έλκη στην ίδια περιοχή. Το άγχος επιδεινώνει την κατάσταση, αφού όταν η σεξουαλική επαφή γίνεται επώδυνη, και η γυναίκα ενστικτωδώς την αποφεύγει γιατί πιστεύει ότι η συνουσία ή ακόμα και ο αυνανισμός δεν ευνοεί. Κι αυτό κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα αφού το σεξ και ειδικότερα οι τακτικοί οργασμοί απομακρύνουν τα δυσάρεστα συμπτώματα καθώς η ερωτική διέγερση αυξάνει τη ροή του αίματος και την οξυγόνωση στην περιοχή, γεγονός που λειτουργεί σαν άσκηση για το αιδοίο, αφού αυξάνει την ελαστικότητα των ιστών και ακόλουθα την ύγρανση, αποτρέποντας τις φλεγμονές που οδηγούν στην ατροφία.
Πρόσφατα, δημιουργήθηκε μια επαναστατική νέα θεραπεία που βασίζεται στη χρήση ενός ειδικού τύπου λέιζερ που λόγω της πολύ υψηλής συχνότητας και του πολύ βραχέος μήκος κύματος, έχει την ιδιότητα χωρίς να καίει τα υψηλά στρώματα του δέρματος να διεισδύει σε βάθος 1-2 cm και να θερμαίνει το υπόστρωμα του κόλπου, ερεθίζοντας την παραγωγή κολλαγόνου από τους ινοβλάστες με αποτέλεσμα την απορρόφηση νερού και την ενυδάτωση του κόλπου, αναιρώντας έτσι το αίσθημα της ξηρότητας.
Στο κάθε περιστατικό ξηρότητας στην εμμηνόπαυση και ανάλογα με το βαθμό στένωσης και βλαβών του κόλπου, μπορεί να απαιτούνται από 1-3 θεραπείες διαρκείας 20 περίπου λεπτών, που εκτελούνται σε επίπεδο ιατρείου, εντελώς ανώδυνα και με χαμηλό κόστος που μπορούν να απέχουν η μια από την άλλη 4-6 εβδομάδες, εξαφανίζοντας την ενοχλητική καυσαλγία και ξηρότητα για τουλάχιστον 12-18 μήνες.
